Бал корты һәм Шөпшә

«Бал корты һәм Шөпшә» татар әкияте | «Пчела и Оса» татарская сказка. Балалар өчен татар әкиятләре.Татарские сказки для детей и малышей.Абдулла Алиш.

Чәчәкләр башлыгы бик зур ярыш үткәрергә булган. Шул турыда төрле якка хәбәр дә салган:

— Кем дә кем бал салырга яхшы савыт әзерләсә, ул савытта бал бер дә бозылмаса, әчемәсә, барлык чәчәктәге балны шуңа бирәчәкмен,- дигән. Бөҗәкләр көнне-төнне белмәгәннәр, бар да тырышып савыт эшләгәннәр.

Күп тә үтмәгән, бөҗәкләр төрле яклап очып килгәннәр. Бар да үзләре эшләгән савытларны чәчәк башлыгына китергәннәр.

— Менә дигән савыт, балны кара салып,- дигәннәр.

Чәчәкләр башлыгы барысын да борып җибәргән.

— Ашыккансыз, ашыккансыз, бик начар ясагансыз. Мондый савытлар миңа кирәкми. Шуңа күрә бал да сезгә эләкми,- дигән.

Шөпшә белән Бал корты иң соңгылар булып эшкә керешкәннәр, беренчелекне алырга өмет иткәннәр.

Бал корты көне буе бертуктамый эшли дә эшли икән: ерак-ерак җирләргә очып бара, аллы-гөлле чәчәкләрдән бал суырып ала, аны, алып кайтып, үзе әзерләгән матур күзәнәкләргә сала икән.

Шөпшә дә чәчәкләрдән бал җыйган. Ләкин ул бик-бик ялкау булган. Иртән әзрәк кенә әшли икән дә, кояш кыздыра баш-лагач, оясына кереп йоклый икән.

Көннәрнең берендә Шөпшә Бал кортына очраган һем аны өзелеп-өзелеп кунакка чакырган:

— Кил әле, кил, мин әзерләгән бал савытын да күрен китәрсең, кайбер җирләрен төзәткәлисе бардыр, бераз ярдәм дә итәрсең,- дигән.

— Ярый,- дигән Бал корты,- барсам барырмын, ләкин бүген миңа кереп чыгыйк, бераз күңел ачып утырыйк,- дип, Шөпшәне үз өене алып киткән һем бик шәпләп кунак иткән.

Шөпшә Бал корты эшләгән савытны кат-кат караган һем аны бик-бик мактаган.

— Осталарның да остасы икәнсең, мондый шәп савытны ничек ясый алдың? — дигән.

— Серемне әйтсәм әйтим, дус кеше бит, сиңа белгертим инде,- дигән Бал корты,- көне-төне тырышып эшләгәч, бүгенгә эш торып торсын, ял итим әле димәгәч, бар авырлыкларны да җиңеп була икән, — дигән.

Көннәр үткән дә үткән. Бал кортының Шөпшәге кунакка барыр вакыты да килеп җиткән.

Эштән кайтышлый Бал корты Шөпшәнең өенә кергән, дустының хәлен белгән.

— Исәнме, Шөпшә дус, эштән соң ятып бераз ял итәсеңме? Әллә юкса авырып торасыңмы? Бал савытларын илтер көн дә җитә бит, бик тырышып әзерләник, — дигән.

Шөпшә чалкан яткан, күзләрен акайткан. Аякларын югары сузган, мыекларын түбән салындырган. Ул:

— Сәламеңне дә алыр хәлем юк, дустым, — ди икән.

Кунакны сыйларлык түгәл, туйганчы үзе ашарлык та балы юк икән. Ярты көн бал җыйса, ул аны ашап бетерә дә барган. Башын шундый ялкаулыкка салган. Шуңа күрә бал савытын да эшли алмаган.

Ярыш көне килеп җиткән.

Бал корты балавыздан эшләнгән матур күзәнәкле бал савытын күтәреп очып кит­кән. Шөпшә дә үзенең аннан-моннан эшләнгән кәрәзен алып килгән.

Чәчәкләр башлыгы кәрәзләргә бал салып караган. Шөпшә кәрәзендә бал тормаган, ә Бал кортының кәрәзе акмаган.

— Тырышканнар, күп көч куйганнар, менә дигән кәрәз эшләп чыгарганнар. Шуңа күрә, теләсә нинди чәчәктән, теләсә никадәр бал җыярга Бал кортларына рөхсәт бирәм,- дигән чәчәкләр башлыгы.

Шул көннән башлап бал кортлары чәчәкләрдән бал ташый башлаганнар, ә шөпшәлә, ялкаулыклары аркасында, хурлыкка калганнар.

***

«Пчела и оса» татарская сказка | «Бал корты һәм Шөпшә» татар әкияте (на русском языке).
Татарские сказки для детей и малышей.Абдулла Алиш.

Когда-то Повелитель Цветов бросил во все страны клич:

— Кто изготовит лучший сосуд для хранения мёда, тому в награду позволю собирать мёд со всех моих цветов.

Все насекомые взялись за работу. Каждому хоте­лось получить обещанную награду.

Скоро насекомые явились к Повелителю Цветов с готовыми сосудами. Каждый говорил:

— Повелитель! Вот хороший сосуд. Попробуй, положи в него мёд. Повелитель Цветов испробовал все сосуды и ска­зал:

— Я вижу, вы поторопились, идите обратно. Ваши сосуды не годятся. Назначаю вам новый срок.

Пчела и Оса тоже хотели получить награду. Трудо­любивая Пчела работала и днём и ночью. А ленивая Оса утром немного повозится, а чуть солнышко пригреет — и на отдых, её уже ко сну клонит.

Повстречались как-то Оса с Пчелой.

— Приходи ко мне в гости, сестрица Пчела,- сказала Оса.- Посмотри мою работу. Наверное, кое-что нужно исправить — ты поможешь мне.

— Так и быть,- говорит Пчела,- приду. А сего­дня ты приходи ко мне в гости, буду ждать тебя.

Пчела угостила Осу на славу. Оса все смотрела на сосуд Пчелы и похваливала:

— Ты лучшая из мастериц! Как это ты сделала такой прекрасный сосуд?

— Мы с тобой подруги,- сказала Пчела,- и я от­крою тебе тайну. Чтобы сделать то, что задумала, надо трудиться не жалея сил, не откладывать дело на завтра. Я работала так, вот у меня и вышел хороший сосуд.

Шли дни за днями. Настало время Пчеле пойти в гости к Осе.

Сделала Пчела всё, что надо по хозяйству, наряди­лась получше и полетела проведать Осу.

Прилетела, а Оса лежит — ноги кверху, глаза за­крыты, усики повисли.

— Здравствуй, сестрица Оса,- сказала Пчела.- Отдыхаешь после работы или, может быть, захворала?

— Ох, сестрица Пчела, чуть дышу,- пролепетала Оса слабым голосом.

Ленивая Оса нарочно больной притворилась — нечем ей было угощать Пчелу. Сколько собрала утром мёду, всё съела, К вечеру самой есть нечего, не до гостей. Совсем разленилась Оса, и сосуд её стоит недо­деланный.

Настал наконец срок, назначенный Повелителем Цветов. Прилетели к нему насекомые со своими сосу­дами, прилетели и Пчела с Осой.

Повелитель Цветов положил мёд во все сосуды. Сосуд Осы не удержал мёда, расклеился. А сосуд Пче­лы очень понравился Повелителю Цветов. Он осмотрел его внимательно и сказал:

— Видно, что ты много потрудилась. Твой сосуд — самый лучший. Разрешаю пчёлам со всех моих цветов собирать мёд.

С тех пор трудолюбивые пчёлы со всех цветов со­бирают мёд, живут хорошо, и все их уважают, а лени­вые осы и теперь кое-как перебиваются.