«Убыр-Таз» татар халык әкиятләре

Убыр-Таз татарская сказка

Убыр-Таз/Шелудивый брат татарская народная сказка.

Әүвәле булган, ди, өч агай-эне. Боларның икесе акыллы, ди, өченчесе тиле, ди, Убыр-Таз атлы, ди. Убыр-Таз бер эш тә эшли белми, ди. Моңа агалары әйтәләр, ди:

— Убыр-Таз, син тик торганчы киеккә тозак кор, — диделәр, ди.

Убыр-Таз тозак корды, ди. Корганның икенче көнендә барып караса, эләккән, ди, бер бик зур аю. Убыр-Таз аюны ычкындырып җибәрде дә, ди, өенә кайтып китте, ди. Өйгә кайткач, агалары моннан сораганнар, ди:

— Ни эләккән тозагыңа? — дип.

Убыр-Таз әйтте, ди:

— Попның кара сыеры эләккән, — диде, ди.

Иртәгесен Убыр-Таз тагын барган, ди, тозагын карарга,эләккән, ди, бик олы бүре. Убыр-Таз бүрене ычкындырып җибәргән дә, ди, өенә кайтып киткән, ди. Кайткач агалары:

— Тозагыңа ни эләккән, — дигәч, бу тагы:

— Попның кара танасы эләккән, — диде, ди.

Өченче көнне тагы барды, ди, Убыр-Таз тозагын карарга. Тозагына эләккән, ди, төлке. Бу төлкене ычкындырган да, ди, өенә кайткан, ди. Агалары моннан тагы:

— Ни эләккән? — дип сорадылар, ди.

Убыр-Таз әйтте, ди:

— Эләккән попның кызыл бозавы, — диде, ди.

Дүртенче көнне эләккән, ди, куян. Убыр-Таз барып аны да

ычкындырып кайтты, ди. Агалары:

— Ни эләккән? — дигәч:

— Попның ак көчеге эләккән, — диде, ди.

Ялан поп малы эләккән дигәч, агаларының моңа ачулары килде, ди.

— Моннан болай барсаң, эләккән нәрсәне өйгә алып кайт, — дип, кисәтеп җибәрделәр, ди.

Убыр-Таз өйгә кайткач, агалары сорадылар, ди:

—Ни эләккән тозагыңа? — дип.

Убыр-Таз әйтте, ди:

— Шүрәле эләккән иде, бик баетырмын дигәч, җибәрдем, иртәгә үземне кунакка чакырды, — дип.



Иртәгесен китте, ди, Убыр-Таз кунак булып. Барып җитүе белән шүрәле моны бик сыйлады, ди. Киткән чагында бер бик олы кап белән мал биреп җибәрде, ди, иртәгесен тагы чакырды, ди. Убыр-Таз өйгә кайткач, капны киштәгә куйды да, ди, үзе чыгып китте, ди. Үзе кайтканчы, җиңгәләре, кап эчендәге бар әйберне алып, җыеп куйдылар, ди. Убыр-Таз иртәгесен тагы барды, ди, шүрәлегә. Шүрәле моңа тагы бер, кап бирде, ди.

— Кайтып җиткәнче ачып карама, — дип әйтте, ди.

Убыр-Таз юлда ачып караган иде, ди, үзалдына тукмаклый торган тугыз тукмак сикерде дә, ди, Убыр-Тазны тукмаклый башлады, ди. Убыр-Таз: «Кап, ябыл!» — дип кычкырган иде, ди, тукмаклар капка кереп киттеләр дә, ди, кап ябылды, ди. Өйгә кайтып җиткәч, Убыр-Таз кабын ян сәкегә куйды да, ди, чыгып китте, ди.

Җиңгәләре ачып караганнар икән, тугыз тукмак чыгып, җиңгәләрен тукмакларга ябышты, ди. Әзрәк торгач, кайтты, ди, Убыр-Таз, болар Убыр-Тазга әйтәләр, ди:

— Тукмакларыңны тыйсаң, бар әйбереңне кире бирербез, — диделәр, ди.

Убыр-Таз: «Кап, ябыл!» — дип кычкырды, ди, тукмаклар бары да кереп беттеләр, ди, кап шап итеп ябылды, ди. Шуннан соң Убыр-Таз, агалары белән бергә, бик баеп тора башладылар, ди.

Шелудивый брат татарская сказка

***

В прежние времена жили три брата. Два старших умными были, а младший, сказывают, был дурак.

Звали его Убыр-Таз. И ничего он делать не умел.

Как-то раз говорят ему братья:

—Чем так баклуши бить, пошёл бы ты, дурень, в лес, да поставил бы там капкан. Глядишь, зверь какой угодит.

Убыр-Таз так и сделал. Устроил западню, а на следующий день видит — попался в неё огромный медведь. Вызволил его Убыр-Таз из капкана и пустил на волю, а сам вернулся домой. Дома братья спрашивают:

—Ну что, изловил ли кого?

Да так, — говорит Убыр-Таз, — поповская чёрная корова попалась.

Наутро он вновь отправился в лес. Глядь — сидит в капкане волк. Освободил его Убыр-Таз и вернулся домой. Братья снова спрашивают:

—Ну как, поймал ли сегодня кого?

—Да так, — говорит Убыр-Таз, — поповская чёрная тёлка попалась.

В третий раз пошёл Убыр-Таз осматривать капкан и нашёл в нём лису. Отпустил он её. А дома братья опять выспрашивают:

—Кого поймал, Убыр-Таз?

А тот своё:

—Поповский красный телёнок попался, — говорит.

На четвёртый день угодил в капкан заяц. Убыр-Таз и его отпустил. Братья спрашивают:

—Поймал кого?

—Поповская белая собачонка попалась, — отвечает тот.

Рассердились братья на то, что Убыр-Таз дурачит их россказнями про поповских телят-собачат и строго-настрого наказали ему:

—Впредь не чуди, кто бы ни попался — в дом тащи!

Убыр-Таз пошёл в лес. В капкан Шурале попался. Убыр-Таз схватил его и хотел отвести домой.

Шурале сказал ему:

—Отпусти уж, — говорит. — Если отпустишь, много добра тебе дам, богатым сделаю, — говорит.

Отпустил его Убыр-Таз. Шурале его в гости пригласил.Когда Убыр-Таз в очередной раз вернулся из леса, братья, как всегда, спрашивают:

—Попался ли кто?

—Шурале попался,— отвечает Убыр-Таз.—Но как сказал «богатым сделаю» да пригласил погостить, так я его и отпустил.

И впрямь, на следующий день пошёл Убыр-Таз в гости. Шурале приветливо встретил его, угостил как следует, а на прощание дал ему короб с дорогими подарками да пригласил зайти ещё разок. Возвратился Убыр-Таз домой, поставил короб на полку, а сам ненадолго вышел. Тем временем жадные невестки набросились на коробку и всё его добро перепрятали.

На другой день Убыр-Таз вновь пришёл к Шурале. Тот дал ему ещё один короб, но предупредил:

—Пока не дойдёшь до дому, внутрь не заглядывай.

Не вытерпел Убыр-Таз, заглянул в короб раньше времени. В тот же миг выскочили из него девять колотушек и ну колотить, ну дубасить беднягу по голове!

—Короб, закройся,— догадался сказать Убыр-Таз, и колотушки тут же спрятались обратно.

Пришёл Убыр-Таз домой, оставил свою ношу на полке, а сам вышел. Сунулись невестки к коробу, а из него как выскочили девять колотушек, да как принялись поддавать им тумаков!

—Спаси, помоги, Убыр-Таз,— заголосили невестки, когда он вернулся.— Мы отдадим всё, что у тебя забрали, только уйми ты свои колотушки!

—Короб, закройся,— только и сказал Убыр-Таз, и колотушки убрались на место.

С той поры, говорят, зажил Убыр-Таз со своими братьями и их невестками богато и счастливо.



Закладка Постоянная ссылка.
1 Звезда2 Звезды3 Звезды4 Звезды5 Звезд (10 оценок, среднее: 5,00 из 5)
Загрузка...

Обсуждение закрыто.