Чукмар белән Тукмар

«Чукмар белән Тукмар» татар әкияте | «Два петуха» татарская сказка. Балалар өчен татар әкиятләре.Татарские сказки для детей и малышей.Абдулла Алиш.

Бер әбинең ике әтәче булган. Бу әтәчләрнең берсе — ак, берсе кара икән. Ул аларның икесен дә бертигез ярата икән. Әтәчләр күп вакытларын сугышып үткәрәләр, сугышырга тотынсалар, канга батып бетәләр икән.

Ак әтәчкә әби Чукмар дип кушкан, карасын Тукмар дип атаган. Чукмар чукырга бик оста, ә Тукмар бик оста тукый икән.

Әби ашатырга тотынса: «Җимне миңа әзрәк бирдең», «Ник минем өлешемә кердең?» — дип кычкырыша башлыйлар икән әтәчләр. Әйтешеп-әйтешеп кенә калмыйлар икән, шунда ук сугыша да башлыйлар икән. Чукмары канга батырганчы чукырга, Тукмары күгәрткәнче тукмарга тотына икән.

Бердәнбер көнне бу әтәчләр шулай бик каты кычкырышканнар һәм канга батканчы сугышканнар. Әбинең моны күреп бик ачуы килгән. «Боларны ни эшләтим икән?» — дигән.

Тегеләрне бик каты орышкан, сугышмаска кушкан. Тегеләр әби алдында бераз тынычланып торганнар, әби аларның күзләреннән югалгач, тагын сугышырга тотынганнар.

Әби килеп җитсә, Чукмар исемле ак әтәч йөгереп килеп:

— Әби, әби, кара әле, Тукмарың тукмый-тукмый башымны күгәртеп бетерде, — дип әләкли икән. Тукмар исемле кара әтәч тә энесеннән калышмый:

— Башымны кара әле, әби, Чукмарың чукый-чукый канатып бетерде, — ди икән.

Әби аларның әләкләүләреннән дә туйган. Ул бер сүз дә әйтмәгән, Тукмарны култыгына кыстырган да каядыр күтәреп киткән. «Суярга алып китә, ахры, мине», — дип курыккан Тукмар. Ләкин әби аны күршеләргә генә кертеп торган. Ул әтәч шунда өч кич кунган.

Ялгыз калгач, Чукмарга бик күңелсез булган, аның күңеле тулган. Юньләп ашый да, эчә дә алмаган. Әбигә ул: «Тукмарны алып кайтсана, инде бер дә сугышмас идек”, — ди икән. “Ярый, — дигән әби, — алып кайтсам-кайтыйм, әгәр тагын сугыша торган булсагыз, ул вакыт тотам да берегезне бөтенләй юк итәм», — дип куркытыл куйган һәм күршедәге Тукмарны алып кайткан.

Тукмар да Чукмарны бик сагынган булган, алар күптәннән бирле күрешмәгән туганнар төсле, кочаклашып исәнләшкәннәр һәм киләчәктә бер дә сугышмаска сүз бирешкәннәр.

Хәзер инде алар бик тату яшиләр икән, тик аларга кушылган исемнәр генә аларның электәге шуклыкларын күрсәтеп, исләренә төшереп тора икән.

****

«Два петуха» татарская сказка | «Чукмар белән Тукмар» татар әкияте (на русском языке).
Татарские сказки для детей и малышей.Абдулла Алиш.

Жили у бабушки два петуха: один белый, другой чёрный. Очень любила бабушка обоих петухов.
Только были они большие забияки — всегда дрались.
Начнёт бабушка петухов кормить. Белый кричит: «Почему мне мало корму?»
А Чёрный вторит: «Зачем клюёшь моё зерно?» И готова драка.

Однажды бабушка вышла во двор, смотрит: петухи дерутся. «Что мне с ними делать?» — подумала она.
Пожурила драчунов, прикрикнула на них. Петухи при­тихли, а как только бабушка ушла, опять накинулись друг на друга. Только перья летят. Устали драться, пошли жаловаться бабушке. Белый Петух ябедничает:

— Бабушка, бабушка, Чёрный меня исколотил. Я весь в синяках.
Чёрный петух кричит:

— Не верь ему, бабушка, он сам меня исклевал.

Бабушке надоели драки и жалобы.
Она ничего не сказала, взяла Чёрного Петуха под мышку и пошла с ним куда-то.
«Попаду я сегодня в суп»,— подумал Чёрный, сидя у бабушки под мышкой.

А бабушка отнесла Чёрного Петуха к соседям и оставила его там на три дня и три ночи.

Скучно стало Белому Петуху. Не ест, не пьёт. На четвёртый день говорит Белый Петух бабушке:
— Бабушка, принеси Чёрного. Скучно мне без него. Никогда больше не буду с ним драться.
— Ладно,— говорит бабушка.— Если так, принесу. Только, чур, не драться, а то один из вас угодит в суп.

Так сказала бабушка и принесла домой Чёрного Петуха.

А Чёрный тоже соскучился у соседей. Обрадова­лись петухи и дали друг другу слово никогда больше не драться.

Теперь Чёрный Петух и Белый Петух живут друж­но, и бабушка любит их ещё больше, чем раньше.